Ondernemerschapsagenda Schouten ambitieus

Een transitie naar verdere verduurzaming van de landbouw en een verbeterd verdienmodel, vergt volgens de LNV-minister vaak een andere werkwijze. Dat kost tijd en ook consumenten moeten daarin meegenomen worden. Daarom wil ze een consumentenstrategie voedsel ontwikkelen om consumenten sterker te betrekken bij omschakeling naar kringlooplandbouw.

Ook is een krachtigere ketensamenwerking nodig en dat zal het bedrijfsleven samen met boeren op moeten pakken. Kennis en innovatie op het boerenerf zijn van cruciaal belang voor het ontwikkelen van nieuwe werkwijzen. Op groene onderwijsinstelling wil Schouten extra aandacht voor ondernemerschap. Door dat te versterken, verwacht ze dat toekomstige generaties boeren inspelen op de maatschappelijke opgaven waar de sector voor staat.

Vernieuwingsprocessen versnellen

Schouten wil (nieuw) ondernemerschap bevorderen door vernieuwingsprocessen te versnellen. Een van de punten is het wegnemen van belemmeringen in wet- en regelgeving, bijvoorbeeld bij het hergebruik van restproducten.

Ook kijkt ze waar verruiming mogelijk is voor extra experimenteerruimte en hoe agrarische ondernemers meer zekerheid kunnen krijgen voor de lange termijn. Eind 2020 presenteert Schouten ook haar aanpak van duurzame agrofinanciering. Op termijn hoopt ze met een dashboard, op basis van benchmarkwaarden, de basis te leggen voor aanvullende beloningen voor maatschappelijke prestaties.

Maatschappij betaalt boer onvoldoende

De maatschappij betaalt de boer nog onvoldoende voor verschillende publieke diensten, meent Schouten. De werkzaamheden van boeren hebben vaak grote maatschappelijke meerwaarde, zoals het in stand houden van cultuurhistorisch waardevolle landschappen, het onderhoud van het waternetwerk, de bijdragen aan de waterbergingscapaciteit en aan een robuust natuurnetwerk en het vastleggen van CO2.

Dat wil ze stimuleren door betalingen uit het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid meer te richten op publieke diensten en agrarisch natuurbeheer door gebruik te maken van ecoregelingen. Versterken van de marktmacht moet onder meer een eind maken aan oneerlijke handelspraktijken. Die belemmeren het ondernemerschap en de ontwikkeling van economisch vitale bedrijven, stelt Schouten.

Haar plan om dat aan te pakken, ligt nu bij Raad van State. Een samenwerkingsambassadeur gaat (samenwerkende) boeren en tuinders bijstaan om hun positie in de keten te versterken. Een betere onderhandelingspositie draagt bij aan een beter inkomen van boeren en tuinders vanwege lagere transactiekosten, efficiëntieverbeteringen, afzetzekerheid, toegang tot markten en het delen van kennis en innovatie.

Gelijk speelveld

Het terugdringen van emissies moeten lonend worden voor boeren. De prikkel van concurrentievoordeel van het niet-reduceren van uitstoot wil Schouten weghalen. Dit kan volgens de LNV-minister op verschillende manieren. Vergoedingen geven voor CO2-opslag of met een true cost-benadering. De prikkel van boeren om af te wachten, speelt niet alleen nationaal maar ook internationaal. Gelukkig zet de Europese Commissie met de Green Deal volgens haar stevig in op verduurzaming.