Pas tegen de zomer marktherstel

Hoste blikt vooruit bij de presentatie van de liquiditeitsmonitor waarin ABN Amro, Wageningen Economic Research, Agrifirm en het ministerie van Landbouw samenwerken. De samenstellers van de monitor verwachten dat de verkoop van varkensvlees in 2021 weer toeneemt als covid-19 in de loop van 2021 beter onder controle komt.

Een opstap naar herstel is te zien in de licht stijgende biggenprijzen Dat er ruimte is voor die stijging, betekent volgens Hoste een begin van vertrouwen in verbetering. Maar echt marktherstel verwacht de econoom pas als de zomer in beeld komt.

Vooral de varkensprop in Duitsland, ontstaan door vertragingen bij slachten, staat marktherstel in de weg. Nog ongeveer een miljoen slachtrijpe maar nog niet geslachte vleesvarkens hangen in Duitsland boven de markt. Het wegwerken daarvan kost gauw een maand of drie. 'En dan is het al eind april', zegt Hoste.

Duitse afzet naar China

De Duitse afzet naar China is stil gevallen door de uitbraak van Afrikaanse varkenspest in het oosten van Duitsland. Duitsland voert gesprekken met de Chinese overheid over regionalisering bij de uitbraak van Afrikaanse varkenspest. De Duitsers pleiten ervoor dat het exportverbod alleen geldt voor getroffen regio’s en niet voor het hele land. Dit voorstel maakt weinig kans op succes, denkt Hoste. De Chinese overheid heeft de Duitse volumes niet dringend en is voorzichtig. 'Dat betekent dat deze Duitse exportvolumes op de Europese markt worden afgezet'.

De afzet naar China kan alleen gecompenseerd worden door meer export naar niet-Europese bestemmingen vanuit andere EU-landen, zoals Spanje, Denemarken en Nederland. Dat gebeurt ook wel, zegt Hoste, maar de aantrekkelijkheid van derde (niet-Europese) markten is aan het afnemen. De relatief hoge productiekosten in de EU zijn op de exportmarkten een nadeel ten opzichte van landen als de VS of Brazilië.
‘Pas na het Chinees nieuwjaar op 12 februari duidelijk hoe groot de vleesbehoefte van China echt is’, merkt Hoste op. ‘Ook dan pas wordt zichtbaar of dit de EU-markt voldoende kan ontlasten.'

Productie China herstelt snel

Op langere termijn zullen de exportvolumes vanuit Nederland naar China kleiner worden, doordat het herstel van de Chinese varkensproductie verrassend snel gaat. Een productieniveau van 90 procent in 2021 van voor de AVP-uitbraak, zoals China claimt, noemt Hoste echter overdreven. Maar een duidelijke krimp in importbehoefte ligt voor de hand.

Wel haalt Hoste recente berichten aan over een nieuwe vorm van Afrikaanse varkenspest op een groot Chinees varkensbedrijf dat een illegaal vaccin gebruikte. 'De gevolgen kan ik op dit moment nog onvoldoende inschatten, maar dit kan leiden tot vertragingen in de opschaling van de binnenlandse productie'.

Krimp biggenproductie

Hoe de Subsidieregeling sanering varkenshouderijen (Srv) precies uitwerkt, noemt de Hoste lastig om te voorspellen. De krimp in de biggenproductie door afname van het aantal zeugen wordt geraamd op krap 2 miljoen dieren. Omdat er ook vleesvarkensbedrijven aan de regeling meedoen is de verwachting dat het aantal beschikbare biggen voor export daalt met een kleine 1 miljoen dieren.

'De omvang van sanering door de stikstofwetgeving is nog onzeker, maar komt er in latere jaren wel bij', vult Hoste aan.

De krimp in het Nederlandse biggenaanbod valt in Duitsland samen met een krimp van de zeugenstapel daar door lage prijzen en de forse investeringen in welzijn die Duitse vermeerderaars voor 2025 moeten doorvoeren. Hoste: 'In Duitsland wordt rekening gehouden met een daling van 10 procent van het aantal zeugen.' De verwachting is dat vanuit Duitsland meer wordt getrokken aan Nederlandse biggen, terwijl het Nederlandse biggenoverschot door de sanering krimpt.

Voerprijzen stijgen

Een andere factor waarmee varkenshouders in 2021 rekening moeten houden is de stijgende voerprijs. In de laatste maanden van 2020 stegen grondstofprijzen met meer dan 10 procent. Belangrijke oorzaak is toenemende vraag uit China, geeft Hoste aan. Future-contracten voor sojaschroot en mais voor dit voorjaar liggen 20 tot 25 procent hoger dan de gerealiseerde grondstofprijzen in december.

Een prijsverhoging voor varkensvoer gaat gematigd en wordt uitgesmeerd over langere tijd. Evengoed verwacht Hoste dat een verhoging van 10 procent in het eerste kwartaal van 2021 ten opzichte van de prijzen eind 2020 denkbaar is. Hoste: 'Dit legt druk op de liquiditeit en de voerwinst van varkenshouders. Mogelijk heeft die druk ook weer invloed op ondernemers die overwegen te stoppen.'