Terug vechten naar hoogste gezondheidsstatus

Aan het begin van de ruim 100 meter lange oprit naar fokbedrijf Tojapigs bevindt zich de koelkelder. Voor het hekwerk met borden die wijzen op gedragsregels ligt de parkeerplaats. Stallen ongemerkt betreden is uitgesloten: de deuren gaan alleen op met een pasje of na het intikken van een toegangscode.

Bezoekers die niet per se in de stal moeten zijn, worden naar de kantoorruimte in de langgevelboerderij geloodst. 'Om de SPF-status te behouden doen we er alles aan om de insleep van kiemen te voorkomen', zegt Thijs Janssen. 'Hoe klein de risico's ook zijn, verkeerde lucht binnenhalen of een moment van onachtzaamheid kan funest zijn.'

Na de SPF-opstart in 2012 en het produceren in een vijfwekensysteem ging het een aantal jaren goed. Toch waaide in 2016 het PRRS-virus de stallen binnen. Die uitbraak leidde tot lagere geboortegewichten, meer uitval in de kraamstal en wat meer problemen in de opfok.

'We zitten in een varkensrijke omgeving met toen nog drie bedrijven met varkens in een straal van 200 meter rondom ons bedrijf', zegt hij. 'Zonder vaccineren maar met extra hygiënemaatregelen hebben we PRRS snel onder controle gekregen. Dat blijkt uit de maandelijkse bloedmonitoring. De SPF-status voor PRRS raakten we wel kwijt.'

APP duikt opeens op

De fatale oktoberdag in 2020 dat APP opdook, staat bij Janssen op het netvlies gebrand. 'We hadden plots twee dode zeugen in de drachtstal. Ongekend op ons bedrijf, dus zijn die dieren meteen ingestuurd voor sectie', vertelt hij. 'Daaruit bleek dat de APP-bacterie ons bedrijf was binnengekomen.'

In overleg met de dierenarts zijn alle zeugen en gespeende biggen voor de voet weg gevaccineerd tegen APP. Wel maakte Janssen een uitzondering voor de groep met net geïnsemineerde gelten. 'Om ze dekrust te gunnen. Achteraf hadden we ze toch moeten vaccineren omdat ze later alsnog ziek werden.'

De calamiteit had direct grote gevolgen voor de bedrijfsvoering. 'Je moet als leverancier van fokgelten in overleg met de afnemers. Die zijn gewend gelten te krijgen met een hoge gezondheidsstatus waar ze probleemloos mee werken', zegt hij. 'Ondanks de lastige boodschap die je moet brengen, probeer je samen een passende oplossing voor de vervanging van hun zeugen te vinden.'

Vertrouwen in toekomst

Ook rees de vraag hoe verder te gaan met het fokbedrijf. 'Ik wil bij de blijvers horen en heb vertrouwen in de toekomst van de varkenshouderij, ook al daalt het aantal varkens en varkensbedrijven', benadrukt Janssen.

'Er blijft een Europese markt voor de afzet van hoogwaardige gelten met een hoge gezondheid en voor depop-repop van vermeerderingsbedrijven. In het invullen van die specifieke vraag zit onze kracht. Bovendien heeft het aanvoeren van hoog gezonde dieren op bedrijven met een conventionele gezondheidsstatus een hele positieve invloed.'

Om de SPF-status in korte tijd te herstellen, is depop-repop de enige optie. Met een strak plan, een tussenlocatie waar de SPF-zeugenstapel in vier productiegroepen wordt opgebouwd, kan Tojapigs binnen een jaar weer volledig in productie zijn. Grote stalaanpassingen zijn volgens Janssen niet nodig. 'De drie buurbedrijven zijn gestopt waardoor de risicofactor lucht fors kleiner is. De aflevervoorziening gaan we moderniseren om kruisbesmettingen verder uit te sluiten.'