Acute uitval zeugen kan kettingreactie geven

Waar met productiedieren wordt gewerkt, komt sterfte voor. Waar de uitval van zeugen in de Europese Unie gemiddeld 10 procent bedraagt, zit dat in Nederland op 6 tot 7 procent. Met Denemarken als negatieve uitschieter met circa 15 procent.

Pieken in zeugenuitval worden vaak gezien in de zomermaanden met hoge temperaturen, vertelt varkensdierenarts Theo Vercammen van Hipra. Voor zeugenhouders is het plotse verlies van een hoog drachtig dier extra wrang. 'Extra en onaangenaam werk, de afvoerkosten voor destructie, een leeg kraamhok en er moet een extra opfokgelt klaarstaan', somt Vercammen op. 'En moet versneld meer gelten inzetten. Dan is vaak de gezondheid op een bedrijf wat minder stabiel.'

Te snelle geltenopfok

Dat beaamt dierenarts Van Herten aan de hand van zijn ervaring in de praktijk. Bij een groot zeugenbedrijf met eigen aanfok bleek het in de biggenopfok stroef te lopen. 'Dat resulteerde in een te hoog gebruik van antibiotica en problemen met de afzet van biggen naar Duitsland', vertelt hij.

'Na een analyse bleek de sterfte bij zeugen ook boven de 12 procent te zitten en de gemiddelde worpindex iets boven de 3. Oftewel, een te jonge zeugenstapel. En gelten bleken niet op de gewenste leeftijd van 270 dagen voor het eerst te worden geïnsemineerd, maar ruim een maand eerder. Daardoor werd de adaptatie- en afkoelingsperiode niet volledig doorlopen en bleven problemen met mycoplasma via de zeugen bij biggen circuleren', legt Van Herten uit.

Plotse uitval teruggedrongen

Daarom werd de zeugenuitval onder de loep genomen. Van Herten constateerde dat er te veel plotse uitval optrad. Kadavers zwollen snel op door gasvorming en bloederige vochtophoping en hadden typische paarsverkleuring. Diagnostiek wees uit dat Clostridium Novyi in het spel was. Met het twee keer voor de voet weg enten van zeugen met het vaccin tegen geboortediarree Suiseng van Hipra, en dat elke cyclus met die entstof een keer te herhalen, werd de plotse uitval flink teruggedrongen.

'In combinatie met aanpassingen aan de brijvoedering werd de druk op vervangende gelten flink verminderd', stelt Van Herten. 'De eigen aangefokte zeugen kregen de tijd om goed te worden gevaccineerd, te adapteren en voldoende lang een periode van cooldown te krijgen. Dit leidde tot een betere bigkwaliteit en een rustigere biggenstroom.'