Data ondersteunen fingerspitzengefühl

Samen met de Deense fokkerijorganisatie Danbred hield ki-organisatie Klasse Ki onlangs een aantal bijeenkomsten voor varkenshouders en adviseurs. Tijdens de inleidingen van directeur Stefan Derks van Klasse Ki en varkenshouder Martin Houben uit het Limburgse Ysselsteyn werd onder andere duidelijk wat het belang van data is in de hele keten.

In het fokprogramma van Danbred worden data gebruikt om de bigvitaliteit te verbeteren, de groei van de vleesvarkens te verhogen en de voerconversie te verlagen. Ook zorgen ze voor een goede marmering en kleur van het vlees. 'De consument moet het graag willen kopen', stelt Derks. 'Vlees met een goede kleur zonder dat het in vleessap ligt, is natuurlijk veel aantrekkelijker.'

Laatrijp

Danbred Duroc-vleesvarkens zijn laatrijp. Dat is volgens de Klasse Ki-directeur niet alleen een voordeel voor de groei die ook bij hoge slachtgewichten hoog blijft – boven de 1.000 gram per dag – zonder af te toppen. 'Het is ook een voordeel voor varkenshouders die beren houden. Je loopt geen groot risico op berengedrag en berengeur', zegt hij.

'De fokberen die naar Klasse Ki toe komen, gaan eerst in quarantaine in Denemarken. We kunnen ze dan gewoon mengen zonder het risico op gevechten. Het rustige gedrag is een belangrijk pluspunt voor de toekomst waarbij we toe moeten naar vleesvarkens met een lange staart.'

Spermakwaliteit

Data verzamelen en gebruiken doet Klasse Ki ook. Met het programma Pigexpert worden van alle ingezette beren de resultaten van spermakwaliteit bijgehouden en de resultaten die ze behalen bij de zeugenhouders.

'Een tegenvaller in afbigpercentage of levend geboren biggen merken we direct op en we kunnen meteen zoeken naar de oorzaak. De goede kwaliteit van de Danbred-zeugen en het continu bewaken van alle processen zorgen voor optimale resultaten. Gemiddeld halen zeugenhouders die met Danbred werken, 33,9 gespeende biggen per zeug per jaar. De groei van de Duroc-nakomelingen ligt op 1.026 gram per dag, van 30 tot 115 kilo.'

Klimaatcomputer

De Houbensteyn Groep in Ysselsteyn heeft veel ervaring met Danbred en het werken met data. De nieuwste vleesvarkensstal van dit bedrijf bevat veel apparatuur en sensoren die data opleveren, zoals de klimaatcomputer. De meetventilatoren geven aan hoeveel kuub er wordt geventileerd. Op een gegeven moment gaan de lagers van die meetventilator moeilijk lopen. Dan klopt de gemeten hoeveelheid niet meer.

Houben: 'We krijgen van de apparatuur attentielijsten met de berekende ventilatie en de werkelijke ventilatie volgens de meetwaaier. Wijkt dat 20 procent af, dan vervangen we de meetventilator. Dat is beter dan dat je op een warme dag merkt dat er onvoldoende onderdruk is en je te weinig ventileert. Beter preventief onderhoud dan een alarm in de nacht of het weekend.'

Brijvoerpompen

Eenzelfde methode past de varkenshouder toe bij de brijvoerpompen. Die slijten en op een gegeven moment halen ze hun drukopbouw niet meer. Dan is het nodig de stator en/of de rotor te vervangen, voordat de varkens te weinig of geen voer meer krijgen door een vastgelopen pomp.

De Voermonitor van Agrisyst bewaakt de data over de voeropname. 'Met bijproducten heb je soms een dip in de opname', weet Houben. 'Dat zien we nu direct en dan kun je bijsturen op het recept of de curve.'

Weegschalen

Tijdens de voerbeurten meten sensoren of de trog leeg komt en hoe snel. Op basis hiervan kan de voercomputer de voerhoeveelheid bijsturen. Daarnaast is er in vier afdelingen op drie plaatsen een weegschaal in de stal. Daarmee zijn er ook realtime metingen van de groei van de varkens.

De data van de Voermonitor en weegschalen laten interessante dingen zien. 'Laatst hadden we een warme week met temperaturen van 33 graden. Dat zagen we direct terug in de voeropname en groei. De groei halveerde, ook al hebben we koeling geïnstalleerd. Het kwam waarschijnlijk omdat het ook vochtig was', zegt de varkenshouder.

'We gaan nu kijken wat we nog meer kunnen doen om de varkens goed aan het eten te houden. In zo'n week waarin de varkens slecht groeien, schrik je wel van de voerconversie. Die was toen 4,36. Ze halen de groei later wel in, maar het blijft een flinke dip.'

Volop voeren

Om de genetische aanleg van de Danbred Duroc-varkens zo goed mogelijk te benutten, is volop voeren van de varkens bij Houben het devies. Op een vraag vanuit het publiek of hij nooit het voer beperkte, antwoordde hij: 'Zolang de opbrengstprijs boven de 1,50 euro ligt, voeren we volop. Kost het voer ons 30 euro per ton en is de opbrengst van de vleesvarkens nog maar 1,40 euro per kilo, dan gaan we aan het einde beperken.'