'Cultuurverschillen of verschillende culturen?'

Ik zit al een paar weken vast in Shanghai vanwege de coronalockdown die de Chinese overheid voor deze stad met meer dan 25 miljoen mensen heeft afgekondigd. Lockdown betekent hier thuis- en binnenblijven en elke dag een coronatest.

De Chinese overheid volgt een werkwijze die deels lijkt op de stamping-outwerkwijze die we allen goed kennen uit de varkenshouderij. Iedereen wordt (bijna) elke dag getest. Test je positief, dan moet je je huis en familie verlaten en word je ondergebracht in een van de tijdelijke ziekenhuizen. Hier krijgen de patiënten de nodige zorg. Als ze zijn hersteld, dan mogen ze weer naar huis. Een strikte en vanuit het oogpunt van ziektebestrijding effectieve aanpak.

Deze aanpak past prima bij de Chinese cultuur en huisvesting, want in de grote steden wonen de Chinezen op 'compounds'. Dit zijn delen van wijken waarin enkele flats met twintig tot dertig verdiepingen of huizen met vier tot zes verdiepingen bij elkaar staan. Zo'n cluster van flats of huizen is ommuurd en er is één centrale beveiligde ingang.

Door de hoogbouw wonen er vijfhonderd tot soms wel drie- tot vijfduizend mensen op zo'n compound. De mensen op zo'n compound delen ook de gezamenlijke tuin, speeltuin voor kinderen, parkeerplaats en andere relevante voorzieningen. Zo'n compound is tijdens corona een mooie 'bubbel': alle bewoners worden op de centrale plaats steeds getest en iedereen blijft in lockdown, totdat er twee weken lang geen enkel nieuw geval van corona is geconstateerd in de compound.

Als je hier met Nederlandse ogen naar kijkt, dan constateer je niet een cultuurverschil, maar verschillende culturen die eigenlijk, in het geval van coronabestrijding, onoverbrugbaar zijn. Voor Chinezen is deze aanpak niet prettig, maar min of meer logisch in het kader van effectieve stamping-out van het coronavirus. Voor westerlingen is dit een no-goaanpak.

We denken te leven in een wereld waarin cultuurverschillen steeds kleiner worden, maar in tijden van crisis blijken de verschillen in cultuur, ook in Nederland tussen boeren en burgers, niet overbrugbaar. Ik denk dat je in tijden van een crisis het bestaan van verschillende culturen moet accepteren en respecteren. Alleen dan kun je samen een crisis bestrijden.

Jan Merks
Onafhankelijk adviseur in China