'Speuren en razendsnel schakelen'

Dat doen we door monitoring en dat betekent ook dat iedereen die werkt met varkens (gehouden en wilde) goed op de hoogte moet zijn van de mogelijke verschijnselen én moet weten welke stappen genomen moeten worden bij een mogelijke verdenking.

Eerst hadden we een groep 'grof-wild-coördinatoren' op bezoek. Die kregen nascholing over de AVP-verschijnselen bij wilde zwijnen. Deze mensen hebben de belangrijke taak om geschoten, maar ook in de natuur dood aangetroffen wilde zwijnen te beoordelen en te bemonsteren. Onderdeel van de nascholing was een stuk praktijk. Onder leiding van een patholoog is geoefend op het uitnemen van de amandelen van de wilde zwijnen voor onderzoek op AVP. Het is goed te zien hoe serieus en professioneel deze mensen hun rol en verantwoordelijkheid oppakken.

Een paar dagen later waren zes talentvolle jonge varkensdierenartsen op bezoek bij GD. Ook met hen hebben we uitgebreid stilgestaan bij de verschijnselen van AVP. Hoe herken je het en als je twijfelt hoe kun je dan het beste handelen. Omdat de verschijnselen van Afrikaanse varkenspest niet heel specifiek zijn is het namelijk soms best moeilijk om met 100 procent zekerheid te stellen dat varkenspest NIET aanwezig is. En wat dan?

Niets doen, is dan geen optie! Als je als dierenarts eigenlijk niet twijfelt op basis van de verschijnselen, maar je hebt toch te maken met bepaalde symptomen die passen bij varkenspest kun je early warning diagnostiek doen. Dit kost niets, het bedrijf gaat niet op slot, maar je weet na een paar dagen wel zeker dat er geen varkenspest in de monsters zat.

Bij serieuze twijfel moet de dierenarts altijd een melding doen bij de NVWA. Dat was natuurlijk bekend bij deze jonge dierenartsen, alleen minder bekend was wat er vervolgens gebeurt na zo'n melding. Als de dierenarts belt met de NVWA krijgt hij of zij een specialiseerde dierenarts aan de telefoon. Samen bespreken ze de verschijnselen en de reden van de verdenking. Daarna vindt er binnen een paar uur een bedrijfsbezoek plaats. De eigen dierenarts is daarbij, een varkensspecialist van GD en een NVWA-dierenarts.

Samen onderzoeken deze drie dierenartsen de varkens en nemen monsters voor onderzoek op Afrikaanse en Klassieke varkenspest. Er komt geen bord in de tuin en binnen een paar uur na het bezoek (dus vrijwel altijd op dezelfde dag) is de uitslag van de onderzoeken al bekend. Al met al is het even spannend, maar gelukkig kunnen we tot nu toe telkens iedereen gerust stellen. Toch blijft het belangrijk waakzaam te blijven en bij twijfel altijd te melden. Want hoe eerder we erbij zijn hoe meer kans dat we de verspreiding van het virus kunnen voorkomen.

Mijn persoonlijke ervaring is dat varkenshouders na de eerste schrik, na het bedrijfsbezoek eigenlijk altijd zeggen: 'Ik ben blij dat alles zo snel verloopt en dat ik heel snel weet waar ik aan toe ben.' Voor mij is de monitoring op varkenspest echt een voorbeeld van de optimale samenwerking door alle schakels in de varkensgezondheid in Nederland met één gezamenlijk doel: alle varkens in Nederland gezond houden.

Manon Houben
Varkensdierenarts