'Met welke voerwinst kom je aan het eind van de tunnel'

De opbrengstprijs ligt al voor het tweede jaar op een rij onder de kostprijs. Wellicht zijn de vele onzekerheden nog wel knellender over wat er gaat gebeuren met de eisen aan bedrijfsuitbreiding, openstelling van opkoopregelingen of verplichte stalaanpassingen.

Veel vragen gaan de laatste tijd dan ook over de verwachting van de opbrengstprijzen voor de korte tot middellange termijn. De vraag achter de vraag is vaak of het nog zin heeft om te investeren of zelfs de afweging te maken om nog wel te blijven produceren tot er meer duidelijkheid is.

Het goed beantwoorden van die vraag is een lastige. Er is namelijk geen goede schatting te maken van de prijs voor de periode van het komende jaar. Daarnaast spelen veel factoren een rol op het individuele bedrijf bij het afwegen van de keuzes: stoppen, doorgaan, verplaatsen of uitbreiden.

Voor de lange termijn lijkt het logisch dat voerwinsten uit het verleden juist wel een garantie zijn voor de toekomst. Feit is dat er de laatste zeven jaar, inclusief 2022, een voerwinst is gehaald van 675 euro per zeug en 83 euro per vleesvarken.

De verwachting is dat de kosten na de voerwinst niet alleen in Nederland stijgen, maar wereldwijd. Dan mag je ook verwachten dat de voerwinst op lange termijn die kostenstijging volgt. Als je dus voor de lange termijn, voor het maken van je eigen afwegingen, uitgaat van de gemiddelde voerwinst van die laatste zeven jaar, dan heb je volgens mij behoudend gerekend. Je hoeft dan voor de lange termijn nog niet eens met de verhoogde uitgaven van dit moment te rekenen zoals bijvoorbeeld energiekosten.

Immers, de voerwinst van de laatste jaren was bij genormaliseerde uitgaven in die periode. Wanneer die kosten stijgen, dan zal ook de voerwinst die stijging logischerwijs volgen. Dit zal nooit exact een-op-een zijn voor Nederland en op alle posten, maar alle landen hebben te maken met stijgende kosten dus die lijn in voerwinststijging zal doorlopen.

Kortom, voor uw eigen afweging voor de lange termijn, ook voor continueren of uitbreiden/bijkopen, is het goed om te kijken of u bij de voerwinst van de laatste zeven jaar aan uw verplichtingen kon voldoen.

Anders is de inschatting voor het komende jaar, die is, mijn inziens vele malen moeilijker te maken. Het feit hier is dat de voerwinst voor de zeugen in november van dit jaar circa 650 euro per zeug op jaarbasis en bij de vleesvarkens 30 euro op jaarbasis hoger ligt dan november 2021. Hierin is gerekend met de actuele voerprijzen en opbrengstprijzen.

In voerwinsttermen starten we het jaar 2023 dus goed. Als je voor heel 2023 een berekening maakt van de verwachte resultaten, zou ik uitgaan van bovengemiddelde resultaten. Na twee sterk beneden gemiddelde jaren een logische verwachting, uiteraard zonder invloed van calamiteiten.

Zonder een voorspelling te willen en kunnen doen voor het resultaat lijkt het een verdedigbaar uitgangspunt om te rekenen met 700 euro voerwinst per zeug en 85 euro per vleesvarken voor 2023. Zonder marktverstoringen lijkt een verdere plus ook nog best realistisch.

Overigens is dat nog steeds een niveau waarbij het puzzelen zal zijn om in dat jaar aan de financiële verplichtingen te voldoen. Zeker nu de energieprijzen sterk zijn gestegen en we daar voor komend jaar ook nog rekening mee moeten houden, naast een stijgende rente.

Voor het maken van strategische keuzes moet je wel ergens van uitgaan. Als je vanuit een gezamenlijk uitgangspunt een berekening maakt, kun je het daarna hebben over de uitkomst en of dat je keuze moet beïnvloeden.

Dus nee, ik heb zeker niet de illusie dat iemand de toekomst kan voorspellen en het eindpunt van de tunnel kan zien. Maar ik ben er wel van overtuigd dat, na het maken van een goede inschatting van het resultaat op de bedrijven, er een goed gesprek kan plaatsvinden over welke afslag je moet nemen bij het uitkomen van de tunnel.

Paul Bens
Directeur DLV Advies