Vrijloop met groepskramen bevalt Duitse zeugenhouder goed

Het bedrijf dat Hoenmans-Leurs in Kempen, vlakbij Krefeld, samen met zijn vader heeft, telt 320 TN70 zeugen, zevenhonderd vleesvarkensplaatsen en 120 hectare akkerbouw. Daar verbouwt hij een groot deel van het varkensvoer voor de zeugen. Voor de biggen koopt hij liever het voer aan.

De keuze voor groepskramen met vrijloop is bewust gemaakt. De zeugenhouder ziet dit systeem liever dan individuele vrijloopkraamhokken voor de zeug. 'In zo'n individueel hok heb je veel ruimte nodig om er voor te zorgen dat de zeugen goed kunnen bewegen en er zit veel hekwerk in wat verstelbaar moet zijn. Met groepskramen heb je een eenvoudig systeem met lagere bouwkosten, terwijl je een maximale bewegingsvrijheid voor de zeugen en biggen krijgt. Het groepsgedeelte is 30 vierkante meter groot en het oogt ook veel mooier om de zeugen en biggen in een grotere groep vrij te zien rondlopen.'

Eenvoudige ventilatie

Door de keuze van groepskramen is het verder op termijn mogelijk om met buitenuitloop te gaan werken, indien daar vraag naar is. Met individuele vrijloopkraamhokken zou buitenuitloop niet haalbaar zijn. Een ander voordeel is dat er gewerkt kan worden met een eenvoudig ventilatiesysteem met inlaatventielen. Omdat de zeugen en biggen veel ruimte tot hun beschikking hebben, kunnen ze zelf kiezen waar ze gaan liggen en zal een ventilatiefoutje niet direct nadelig zijn.

De tekst gaat door onder de video

In het kraamhok is wel aan het comfort van de biggen gedacht met een verwarmd nest aan beide zijden van de zeug. Dus het maakt niet uit of een big na de geboorte linksom of rechtsom loopt, ze komt altijd op een verwarmd nest terecht.

Vijfwekensysteem

De kraamstal is in 2020 gebouwd. De zeugenhouder werkt met een vijfwekensysteem bij zijn zeugen. Er zijn hiervoor twee kraamopfokafdelingen met plaats voor tachtig zeugen, verdeeld over tien groepen van acht zeugen. In de ene afdeling liggen dan de zeugen met biggen, in de andere afdeling de gespeende biggen.

Nadeel hiervan is dat de biggen bij afleveren maar acht weken oud zijn en gemiddeld zo'n 20 kilo wegen. Voor de afzet blijkt dat geen probleem. Wel blijven de 20 procent lichtste biggen op het bedrijf. Die brengt Hoenmans-Leurs zelf als vleesvarken groot.

Zeugen in de groep gebracht

De zeugen zitten tijdens de dracht in groepen van acht of zestien dieren en kennen elkaar daardoor al voor ze naar het groepskraamhok gaan. Het opleggen gaat erg snel. 'We brengen de zeugen in de groep en het is klaar. Twee dagen voor werpen zetten we ze dan vast in de box. Bij het spenen gaan alleen de zeugen uit het hok. De biggen blijven gewoon liggen', stelt de zeugenhouder.

De afdeling wordt daardoor ook maar eens in de tien weken schoongemaakt. Ook dat scheelt veel arbeid, geeft hij aan. 'Aan de andere kant is er wat meer tijd nodig voor de controle van de biggen. Ook is er rond het werpen extra arbeid nodig. Er is dan 24 uur per dag iemand aanwezig voor geboortezorg. Dat is echter maar eens in de vijf weken en daardoor ook haalbaar.'

Op dag vijf worden alle behandelingen met de biggen uitgevoerd. De biggen worden nog gecastreerd. De grote ruimte tussen de boxen is dan een voordeel, omdat daar de behandelkar met het verdovingssysteem voor de biggen gemakkelijk tussen past.

Goede resultaten

De resultaten van het groepskramen zijn goed. De uitval van de biggen tot dag zeven, het moment dat ze worden vrijgelaten, is 7,5 procent. Na dag zeven is de uitval 1 tot 2 procent. Dus samen is het iedere ronde onder de 10 procent gebleven. Gemiddeld spenen de zeugen 32,5 biggen per jaar.

Na spenen ligt de uitval onder de 1 procent. Dat komt volgens de zeugenhouder omdat de biggen vrijwel geen stress hebben rondom het spenen. 'Alleen de zeugen gaan weg. Verder kennen ze elkaar al, ze kennen het hok en weten waar ze eten en drinken kunnen halen.'

De biggen kunnen in het kraamhok met de zeugen mee eten en drinken. 'Dat leren ze dus van de zeug. Vanaf een week of twee eten ze met de zeugen mee. In de laatste week weten ze heel goed hoe ze het voersysteem moeten bedienen. In de kraamhokken zit overigens ook nog een cupsysteem, waarin de biggen eerst kort melk en vloeibaar voer krijgen en daarna pap.'

Eerst de biggen los

De biggen lopen momenteel vanaf dag zeven vrij. Een dag later gaan de zeugen los, zodat de biggen eerst het hok en elkaar leren kennen. Op een vraag tijdens het webinar of het ook lukt om de biggen op dag vijf al los te laten lopen, antwoordde Hoenmans-Leurs bevestigend. 'Dat is geen probleem.'

Verder was er een vraag aan de zeugenhouder of de zeugen wel rondlopen of in de boxen blijven. 'Het wisselt per groep hoeveel zeugen er in de boxen gaan liggen. Soms zit er een heel dominante zeug tussen, dan gaan meer zeugen naar de box. Is dat niet het geval, dan ligt er juist maar enkele zeug in de box.'

'Het grootste deel van de biggen zoogt verder bij de eigen zeug, zeker 80 tot 90 procent. Als een zeug gaat liggen, dan gaan daar al snel een stuk of 45 biggen naartoe. Zodra de vijftien meestal eigen biggen zogen, gaan de resterende dertig weer weg.'