'Leve de Eerste Kamer?'

Het CDA zal de aankomende jaren een ondergeschikte rol krijgen in de Tweede Kamer. D66 wordt kleiner, maar belandt toch nog in de middenmoot. Al met al voor de efficiënte landbouw een verontrustend beeld.

Ot-en-sienwensbeelden, emotionele discussies, zoals over megastallen en omvang van de veestapel, zullen de overhand krijgen. Niet rekening houdend met het strategisch belang van voedsel en de alsmaar groeiende bevolking. Vorige week hoorde ik het onze minister nog zeggen: 'Nou, dan exporteren we toch wat minder.' Simplistisch denken; de impact is voor elke sector weer anders en hij vergat dat we ook veel voedsel importeren. Hopelijk denken zijn collega's in het buitenland niet allemaal hetzelfde.

Gelukkig heeft de BBB, door haar glanzende overwinning tijdens de provinciale verkiezingen, een sterk ijzer in het vuur: ongeveer een vijfde van de stemmen in de Eerste Kamer. Vroeger leerden we op school dat deze Kamer zich beperkte tot inhoudelijke toetsing van de wetten en toezag op het gelopen politieke proces. Een soort veteranenhuis van oud-politici en de elite van Nederland dat nog eens goed naar de inhoud en uitvoerbaarheid van de wet keek. Dat doen ze al vele jaren niet meer, anders was het amendement artikel 2.1 Wet dieren nooit aangenomen. Leuk bedoeld voor de bühne, inhoudelijk een onuitvoerbaar gedrocht.

Toen het amendement werd aangenomen, was niet duidelijk voor welke dieren deze aanpassing van de wet was bedoeld. Na een een-tweetje tussen voormalig landbouwminister Carola Schouten en de initiatiefnemers kwam er licht in de duisternis. Niet verrassend was de wet bedoeld voor gehouden landbouwhuisdieren en niet voor het goudvisje Bluppie, rondjes draaiend in een klein kommetje. Of die stoere hond Max, op tienhoog, wachtend in een ijzeren bench tot zijn baasje thuiskomt om uitgelaten te worden.

De marktinitiatieven voor dierenwelzijn gaan schijnbaar niet snel genoeg. De ware reden is natuurlijk de veehouderij de nek om te draaien in Nederland. Dat vlees, eieren en melk onbetaalbaar worden voor de gewone man, neemt men op de koop toe. Ach, tegen die tijd eet toch iedereen gras.

Nu moet er weer via een convenant en reparatiewetgeving uitvoering worden gegeven aan een slecht amendement. Het amendement had geen rekening gehouden met betaalbaarheid van ons voedselpakket en het Europese speelveld waarin we nu eenmaal leven. De Eerste Kamer had minimaal kritische vragen moeten stellen over deze aanpassing van de wet. Het werd tot ieders verrassing een hamerstuk.

Het is het ultieme voorbeeld dat de Eerste Kamer een politiek theater is geworden, waar met wetten en voorstellen wordt gehandeld voor politieke belangen. Deze zijn vaak groot, maar kunnen ook klein zijn. Een foto met Mark Rutte was voor een Eerste Kamerlid ooit al eens voldoende om ergens mee in stemmen. De Eerste Kamer is verworden tot een politieke marktplaats waar belangen, door onbekende en niet rechtstreeks gekozen mensen, worden uitgeruild. Democratie op zijn smalst.

'Elk nadeel heeft zijn voordeel', zei Johan Cruijff en dat kon nu ook wel eens het geval zijn. BBB is de grootste fractie in de Eerste Kamer. Tel daar oppositiepartijen als CDA en SGP bij en je hebt een stevig blok op landbouwthema's. Op de dossiers stikstof en klimaat krijgen ze ook nog bijval van de populistische partijen. Doordat Pieter hier geen zetels heeft, is dit een blok waar de nieuwe coalitie niet omheen kan. Hier zal de Tweede Kamer al rekening mee moeten houden. Maar goed ook, want een minderheidskabinet met Pieter en Frans zie ik zomaar voor me.

Al schrijvend kom ik tot de conclusie dat ik de Eerste Kamer toch best belangrijk vind. Nu maar hopen dat onder leiding van staatskundig betweter Pieter deze Kamer niet teruggaat naar haar oorspronkelijke rol en de Eerste Kamer het politieke spel van de afgelopen jaren blijft spelen.

Eric Stiphout
Vicevoorzitter dagelijks bestuur POV