Jan Vernooij: 'We zitten hier niet op een eiland'

Wat is het effect van de krimpende varkensvleessector?

'Logischerwijs neemt het aantal handelaren en de werkgelegenheid in de logistiek en vleesverwerking verder af. Deels gebeurt dat door natuurlijk verloop en bij gebrek aan bedrijfsopvolging. Bovendien is het onmogelijk geworden om vanuit het niets met een varkenshandel te beginnen. Die tijd is voorbij, mede door regelgeving en gebrek aan vrije handel. Maar zoals gezegd, blijft er werk en bestaansrecht voor handelaren. Zo zullen door de beëindigingsregelingen Lbv en Lbv-plus de komende jaren honderden varkenshouders afhaken en handelsrelaties worden verbroken. Nieuwe relaties tussen vermeerderaars en vleesvarkenshouders moeten weer opgebouwd worden. Dat is een kans voor ons als dierstroombemiddelaars.'

Liggen diertransporten onder een vergrootglas?

'Nederland is geen eiland en de varkenshouderij is gebaat bij open grenzen en het kunnen bedienen van meerdere afzetkanalen. Europese regelgeving op het gebied van diertransport is niet verkeerd, maar de impact van nieuwe voorstellen om bijvoorbeeld de maximale transportduur te beperken tot 21 uur zou enorm zijn. Kwaliteitsbiggen uit Nederland kunnen in dat geval niet meer bij Spaanse vleesvarkenshouders terechtkomen. De op een na belangrijkste exportbestemming zou wegvallen. We zullen alles op alles zetten om die transportduurbeperking uit het Europese voorstel te krijgen.'

Er zijn meer bedreigingen, zoals het diervervoer bij hitte en het niet meer mogen mengen van varkens.

'Niet voor niets hebben wij samen met de slachterijen een hitteprotocol opgezet. Dierenwelzijn en met respect omgaan met varkens staat hoog in ons vaandel. Ook mag er geen discussie ontstaan over het fit en transportwaardig zijn van de varkens. Toch maken we ons zorgen om het Convenant dierwaardige veehouderij en bijvoorbeeld het handhaven op het niet meer mogen mengen van varkens na het lossen in de slachterij. Dat kost veel tijd en geld, terwijl het welzijn van de varkens er niet beter op wordt. Ook komen er meer kostprijsverhogende maatregelen op de sector af, zoals de eis om Beter Leven-varkens met één ster te houden in grote groepen. De varkens en de boeren zullen juist meer stress ervaren, met name bij het uitladen.'

Hoe is de verhouding met de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA)?

'Die is helaas ondermaats. Onder druk van ngo's krijgen NVWA-ers van bovenaf de opdracht om beleidsregels strikt te handhaven. Luisteren naar onze argumenten om zaken te verbeteren, is er niet bij. Op elke slak wordt zout gelegd. Dat is niet goed. Toch blijven wij met open vizier het gesprek zoeken om samen maatregelen zo bij te schaven dat ze effectief en werkbaar zijn. Dat zou een win-winsituatie opleveren.'

Om positief te eindigen: waar wordt u blij van?

'Van veel dingen, maar ik beperk mij tot drie punten. Een belangrijke is dat we door onze collectieve inspanning Afrikaanse varkenspest buiten de grens hebben gehouden. Maar we moeten alert zijn en continu aandacht blijven houden voor (inter-)nationale transportbewegingen en het reinigen en ontsmetten van vervoersmiddelen. Een tweede blijdschap ervaar ik, omdat er in 2023 geld is verdiend met het houden van varkens. Dat was keihard nodig om te kunnen investeren in perspectief voor de toekomst. Ten derde merk ik dat enthousiasme over het houden van varkens uitstraalt naar je kinderen en kleinkinderen. Zo raken ze uit zichzelf betrokken bij de varkenshouderij. Vroeger moest je boer worden. Nu is het een keuze. Maar wel een moeilijke.'