Na overstap naar vleeswereld leert Manon Houben (Best Star Meat) elke dag bij

'Het draait om het borgen van de zaken die je met elkaar afspreekt en die onderbouwen met data. Iedereens belangen dienen, vergt balanceerkunst', aldus Houben. Met haar bruine bordercollie Eevi wandelt ze op een van haar favoriete plekjes langs de Dommel.

'In de natuur kan ik mijn hoofd leegmaken en ik ben een paar keer per dag in beweging. Voor sporten heb ik geen tijd, maar wel om wat in de tuin te rommelen en lekker te eten', bekent de varkensdierenarts. 'Het is hier prachtig. Toch had ik het liefst met het bankje bij het provinciehuis in Den Bosch gestaan.'

Als lid van het Brabants Kennisnetwerk Zoönosen komt Houben veel in het provinciehuis. Daar komt haar passie, de zorg voor de diergezondheid, het meest direct in aanraking met de volksgezondheid en daarmee de acceptatie van de varkenssector.

'In dit netwerk is het van groot belang om vanuit praktijkkennis mensen uit de humane gezondheidszorg uit te leggen hoe het er echt aan toegaat op een varkensbedrijf', stelt Houben. 'Daarom is dit voor mij een inspirerende en verbindende plek. Helaas heeft het bronzen beeld van de zeug met biggen na vandalisme het veld moeten ruimen in het bestuurlijk hart van Brabant. Maar dat varkenstafereel blijft op mijn netvlies gebrand en doet recht aan deze ondernemende sector.'

Vreemde eend

Houben is geboren in Nijmegen, opgegroeid in Breda, studeerde Diergeneeskunde in Utrecht en woont nu in de Brabantse gemeente Son en Breugel. Haar drie kinderen zijn het huis uit en niemand treedt in haar voetsporen.

De varkensdierenarts omschrijft zichzelf als een vreemde eend in de familiebijt. 'Niemand van ons gezin verdient de kost in de agrarische wereld, ook mijn neefjes en nichtjes niet. Mijn opa was hoefsmid, maar op jonge leeftijd wist ik al dat ik dierenarts zou worden. Dat is nooit uit mijn hoofd gegaan. En wat in mijn kop zit, zit niet in mijn kont. Oftewel: dan zet ik koppig door.'

Toen Houben in 1997 afstudeerde als dierenarts voor landbouwhuisdieren, belandde ze in Oost-Brabant, het kerngebied waar klassieke varkenspest rondwaarde. 'Het was alle hens aan dek om bloed te tappen en intensieve gesprekken te voeren met varkenshouders', blikt ze terug. 'Die periode heeft me gevormd. Veel verschillende bedrijven heb ik gezien en de beroepsgroep heb ik leren kennen. Ik voelde me helemaal thuis in de wereld van het ondernemende, het cijfermatige, het professionele; kansen zien en omgaan met de situatie.'

Zelfstandig ondernemen

Na een aantal jaren bij een dierenartsenpraktijk te hebben gewerkt, werd ze docent bij de Faculteit Diergeneeskunde van de Universiteit Utrecht. Met studenten op pad naar de buitenpraktijk, nu de ULP. Houbens behoefte om met jonge kinderen dichter bij huis te werken en aan zelfstandig ondernemerschap groeide.

In 2007 startte ze met PorQ. Binnen PorQ keek Houben naar het bedrijf in zijn geheel, de inrichting, biosecurity, varkens, varkenshouder en het personeel. 'Ik hielp varkenshouders bij hun bedrijfsvoering en -ontwikkeling. Alles gericht op het verbeteren van de diergezondheid', legt ze uit. 'Dat was een superleuke tijd. Ondernemers die biosecurity echt snappen en de relatie met andere problemen op het bedrijf en de factor mens zien, zetten stappen.'

Houben heeft ook meegewerkt aan de ontwikkeling van het vrijloopkraamhok. 'Bestaansrecht houden draait steeds meer om maatschappelijke acceptatie. MRSA en de antibioticaresistentie aanpakken, de kans op zoönosen minimaliseren, een dierwaardige varkenshouderij en de CO2-voetafdruk van varkensvlees verlagen, moeten we als ondernemende sector goed organiseren. Toch wordt het competitief produceren van varkensvlees in Nederland steeds moeilijker, gezien de concurrentie om de ruimte, stikstof en arbeid', legt de varkensdierenarts uit.

Iets meer regelmaat

Sinds ze eind 2023 als programmamanager ketenconcepten bij Best Star Meat werkt, reist Houben tussen de locaties in Son, Best en Roosendaal. Het leven is nu wat regelmatiger dan toen ze manager was op de afdeling varkensgezondheid bij Royal GD in Deventer.

'De afstand, files en lange werkdagen braken me na acht jaar toch wel een beetje op. Bovendien ben ik nieuwsgierig aangelegd en wilde ik mijn kennis en kunde wel eens inzetten aan de verwaardingskant van de varkensvleesproductieketen', vertelt Houben.

Vlees dichtbij produceren én de regie houden zijn nodig, vindt de varkensdierenarts. 'Dat moeten we met zo min mogelijk klimaatschade en maatschappelijke wrijving klaarspelen en kunnen borgen met betrouwbare data. Ik moet er niet aan denken vlees uit Verweggistan op mijn bord te krijgen.'