Nederland kraamkamer van stalinnovaties

Een bedrijf dat zich gespecialiseerd heeft in de inrichting van varkensstallen mag blij zijn met buitenlandse klanten. 'Als wij alleen Nederland als afzetgebied hadden gehouden, dan waren we allang weggeweest', stelt Eric Langens, commercieel directeur bij Van Osch stable equipment in het Brabantse Uden. 'Stalinrichting blijft innoveren en beweegt mee op wetgeving en concepteisen.'

Welke ontwikkeling gaat impact opleveren voor de zeugenhouderij?

'Het geven van vrijloopmogelijkheden aan kraamzeugen. In de concepteisen voor het Beter Leven-keurmerk staat als uiterste datum 2035 vermeld en 7,5 vierkante meter vloeroppervlakte voor de zeug en haar biggen. Dat vergt flink wat meer ruimte dan traditionele kraamhokken van 2,40 of 2,50 meter bij 1,70 of 1,80 meter.'

'Daarnaast is het werken met de vrijlopende kraamzeugen anders. Het betreden van de hokken moet snel en veilig kunnen gebeuren. Ook het sturen op maximale overleving van de biggen vergt voldoende ruimte en een goede hokinrichting. Daarom komen er nog veel ontwikkelingen op het gebied van vrijloop geven aan kraamzeugen.'

Bent u daar ook mee bezig?

'Uiteraard. Samen met varkenshouders ontwikkelen we vrijloopkraamhokken op maat. We maken hier een testopstelling, laten varkenshouders ermee werken en verrichten zo nodig aanpassingen. Met een effectief, efficiënt en betaalbaar systeem moeten ze dag in dag uit jarenlang met plezier op hun bedrijf kunnen werken en presteren.'

'Aandacht voor bedieningsgemak en veiligheid is nodig, ook omdat steeds meer dames in de kraamstallen met de zeugen en biggen aan het werk zijn. Aandacht voor bedieningsgemak en veiligheid is essentieel en vergt maatwerk: geen enkele varkenshouder of bedrijfssituatie is hetzelfde.'

Opklapboxen zijn niet uw ding?

'Een keer een box opklappen lukt nog wel, maar moet je dat vijftig keer achter elkaar doen, dan is dat fysiek best belastend. Een box opendraaien is veel gemakkelijker, mits goed is nagedacht over de kleinste details.'

Baart de stoppersgolf in Nederland en omringende landen zorgen?

'Een krimpende varkenssector gaat ons, net als de andere inrichters van varkensstallen, raken. Wij bewegen mee met de markt, maar zien wel een toenemende focus op een dierwaardige veehouderij. Dat vraagt om innovatiekracht, ook in onze branche.
Daarnaast blijft de mondiale varkensproductie stijgen. Dat biedt eveneens kansen. Zo trekken we vaak op met de producent van duurzame vloersystemen Nooyen Group om voor ons interessante afzetmarkten via stallenbouwers te bedienen. Dat samen optrekken is op veel vlakken efficiënt.'

'Bovendien worden de dierenwelzijnseisen waar we hier mee moeten zien te dealen, over een aantal jaren overgenomen in varkenslanden elders op de wereld. Om een voorsprong te kunnen behouden, is het cruciaal om te blijven innoveren.'

Veel tweedehands materiaal komt er wel door op de markt.

'Iemand die een nieuwe varkensstal bouwt, gaat die niet inrichten met tweedehands stalinrichting. Gebruikte hokinrichting gaat grotendeels naar het buitenland. Een klein deel wordt benut voor renovatie van varkensbedrijven in Nederland. Toch proberen sommige stoppende zeugenhouders hun kraamhokken voor een hogere prijs te slijten door erbij te zetten dat ze zijn gemaakt door Van Osch. Dat duidt op topkwaliteit. Dat is iets om trots op te zijn.'

Waarop bent u nog meer trots?

'Dat we na slechte varkensjaren (2020 tot en met 2022) weer hebben kunnen investeren in de automatisering van onze productielijn. De varkenscyclus, zoals varkenshouders die kennen, hebben wij als gespecialiseerd stalinrichtingsbedrijf in die sector ook.'

'Naast vijf lasrobots hebben we sinds enkele maanden een buislaser. Zo'n voorgeprogrammeerd apparaat snijdt stalen profielen razendsnel en secuur op elke gewenste maat. Als we in overleg met de installateur bijvoorbeeld weten waar boorgaten moeten komen voor het bevestigen van de valpijpen van het voer, dan zorgen wij dat die exact op die plek zitten. Dat is beter voor de productkwaliteit, efficiënt en arbeidsbesparend.'

'Net als andere bedrijven die in en rond de varkenssector werken, moeten wij zuinig zijn op onze twintig mensen in de productie en vijf personen op kantoor.'

Wat bedoelt u met zuinig zijn op het personeel?

'Blijven werken aan het verbeteren van de arbeidsomstandigheden en het werkplezier. Medewerkers komen niet zomaar aanwaaien. Als je ze hebt, moet je er goed voor zijn. Wees vriendelijk, redelijk en deel complimenten uit aan mensen die voor je onderneming willen werken. Die vlieger gaat ook op voor varkenshouders en andere bedrijven in de periferie van de varkenssector. Zo aantrekkelijk is het niet om bij nacht en ontij bijvoorbeeld storingen aan een voerinstallatie of het ventilatiesysteem in varkensstallen op te lossen.'

Welk aandeel heeft Nederland in uw totale jaaromzet?

'Zo'n 40 procent. Uit Europese landen halen we 30 procent van de omzet en uit het Verenigd Koninkrijk en Canada ook 30 procent. In Nederland gaat een flink deel om renovatie van stalinrichting of herinrichten van kraamafdelingen met vrijloopkraamhokken, zoals bij familie Van Eijk in Nederweert.'

'Opdrachten voor rvs stro- en luzernekokers of verzinkte staalmatten voor het permanent beschikbaar hebben van onderzoeks- en speelmateriaal, zoals ruwvoer, krijgen we vaker binnen. Ook zeugen moeten daarover kunnen beschikken.'

'Made in Holland' wordt in het buitenland gewaardeerd?

'Op sommige markten in Europa en daarbuiten hebben wij niet veel te zoeken omdat het draait om goedkoop, massaproductie of een andere marktbenadering zoals een gestuurde centrale inkoop via coöperaties. In het Verenigd Koninkrijk, Ierland, Duitsland, Zwitserland, Oostenrijk en Canada waarderen varkenshouders kwaliteit, flexibiliteit en het nakomen van afspraken en zijn ze bereid te betalen voor iets wat is afgestemd op hun wensen.'

Hoe ziet de varkenswereld eruit als Van Osch honderd jaar bestaat?

'Dat duurt nog vijftien jaar, maar ik denk dat er fors minder varkenshouders en -bedrijven in Nederland zijn en het aantal varkens met tientallen procenten is afgenomen. De blijvers zijn bv's met grotere bedrijven op meerdere locaties.'

'Dezelfde ontwikkeling als vijftien jaar geleden zal niet plaatsvinden. Toen zochten varkenshouders hun heil in Duitsland. Het varkensklimaat is daar slecht. Het is een ratjetoe aan regelgeving in de zestien Duitse deelstaten. Ze kunnen varkenshouders er zelfs een beroepsverbod opleggen. België heeft lastige tijden gehad. Na een ingrijpende calamiteit zoals een stalbrand kun je zomaar je vergunning om varkens te mogen houden kwijtraken.

'Natuurlijk wordt het in Nederland ook niet makkelijker om varkens te houden en je als bedrijf te blijven ontwikkelen, maar er is vrijheid van keuze. Het is hier nog niet zo extreem als bij onze ooster- en zuiderburen.'