Broodnodige oplossing zoeken

Afgelopen weken zag ik de prognoses voor de te verwachten voerwinsten en liquiditeitsruimte voor zeugen- en vleesvarkensbedrijven weer in mijn mailbox. De opbrengsten voor de biggen en de vleesvarkens zijn veel te laag. De voerkosten per kilogram groei zijn €0,10 tot €0,12 gestegen en de opbrengst per kilo vlees fors gezakt.

Diepe dalen kennen we uit het verleden. In 2007 kwam de voerwinst per zeug per jaar uit op 315 euro, in 2011 op 368 euro en in 2015 op 385 euro. De KWIN-norm is 473 euro per zeug per jaar. In de vleesvarkenshouderij lag de voerwinst in 2007 op 69 euro per varken per jaar. In 2009 was dat 61 euro bij een KWIN-norm destijds van 76 euro.

Nu zegt de KWIN-norm niets over de kritieke voerwinst. Die norm is de afgelopen jaren hard gestegen, maar dat geldt ook voor de kritieke voerwinsten (DLV becijfert 90 euro per vleesvarken per jaar en 696 euro per zeug per jaar). De manier waarop ondernemers de huidige crisis het hoofd willen bieden verschilt per bedrijf. Dit maakt het ook lastig om keuzes te maken.

Verschillen in voerwinst per vleesvarken per jaar worden voor 14 procent bepaald door de biggenprijs, 30 procent door de voerkosten, 50 procent door de vleesprijs en 6 procent door overige zaken. Bij zeugen bepaalt de biggenprijs voor 45 procent de verschillen in de voerwinst en 30 procent door het aantal biggen, 3 procent door de voerkosten en 22 procent door kosten van inzet, vervanging en overige kosten. In crisistijd blijft het belangrijk te werken aan het realiseren van goede technische cijfers. Daar heb je als varkenshouder wel invloed op.

Voor een structurele oplossing moet het roer echter om. Persoonlijk ben ik van mening dat we goed moeten kijken wat we kunnen leren van de vleeskuikensector en van onderstaande opties. Het realiseren van een zelfvoorzieningsgraad in geheel Europa die dichter tegen de 100 procent komt te liggen. Dit is niet eenvoudig en moet gepaard gaan met een goede saneringsregeling voor ondernemers die willen stoppen en de Europese markten zullen beschermt moeten worden.

Een andere optie is dat de retail gaat samenwerken met slachterijen om duurzame concepten te introduceren. Alle partners gaan samenwerken en de primaire producent ontvangt een vergoeding die mee beweegt met de stijgende kosten.

Er is werk aan de winkel want demissionair landbouwminister Schouten stelt dat supermarkten weigeren harde prijsafspraken te maken met de boeren. Gelukkig zijn er al enkele voorbeelden waarbij dat wel is gelukt of een aanzet daartoe wordt gemaakt. Wellicht heeft marketeer Klaas Dijkstra - bron van het interessante artikel 'Coalitie tegen negatieve framing veehouderij', nog tips hoe dit op grote schaal kunnen realiseren.

Ronald Tibbe
verkoopleider Sector varkens De Heus Voeders