Achtergrond

PRRS vraagt om uitroeiing vinden dierenartsen

Gezondheid John Lamers 03 jan 2022 om 06:00uur

Van alle dierziekten die bij varkens spelen, is PRRS de belangrijkste die vraagt om uitroeiing. Daar zijn de dierenartsen het hartgrondig over eens, bleek op het symposium van MSD Animal Health. Alleen met een goede samenwerking is de uitroeiing van PRRS te bereiken.

Op het symposium gaven 26 dierenartsen uit de varkenssector vanuit Nederland en België hun mening over de PRRS-bestrijding. De Coalitie Vitale Varkenshouderij (CoViVa) roept op tot een gezamenlijke aanpak, en alle dierenartsen vinden dat een goed idee. Ze verwachten dat het mogelijk moet zijn dat Nederland in 2050 PRRS-vrij is. Ook in België moet dat haalbaar zijn.

Een van de belangrijkste redenen waarom beide landen nog niet PRRS-vrij zijn, is dat er nog onvoldoende motivatie bij varkenshouders is om deze ziekteverwekker aan te pakken. Het wordt nog niet altijd als een probleem gezien. Terwijl PRRS volgens de dierenartsen wel de ziekteverwekker is die als eerste moet worden aangepakt. Vooral om de problemen die PRRS bij zowel de zeugen, biggen als vleesvarkens veroorzaakt.

Zolang PRRS niet uit de varkensstapel is verdwenen, kan de ziekteverwekker weer terugkomen op een bedrijf dat wel vrij is en opnieuw voor een uitbraak zorgen. Daarbij speelt mee dat PRRS een wegbereider is voor andere infectieziekten. Dat PRRS nog niet het land uit is, komt volgens sommige dierenartsen verder omdat er geen goed vaccin zou zijn, er geen centrale regie is en de randvoorwaarden niet goed voor elkaar zijn.

Motivatie en discipline

Om PRRS landelijk goed aan te pakken is op de eerste plaats een goede structurele monitoring nodig. Zo wordt duidelijker waar de zwakke punten van de PRRS-aanpak liggen. Op vrijwel ieder bedrijf is verbetering van de biosecurity mogelijk om insleep en herinfectie te voorkomen. Eigen aanfok is bijvoorbeeld een verbeterpunt of anders een betere en langere quarantaine en adaptatie van de gelten.
Bij de gespeende biggen is strikte toepassing van all-in-all-out een aandachtspunt. Dit alles kan niet zonder een goede motivatie en daarmee discipline op het bedrijf en bij de dierenartsen. Alleen bij een goede samenwerking tussen dierenartsen in ons land en de buurlanden is een PRRS-vrij Nederland haalbaar.

Linda Verriet, Voorzitter Producenten Organisatie Varkenshouderij:

‘We hebben een stip aan de horizon gezet en gaan samen met dierenartsen Nederland PRRS-vrij maken. Tijdens de bijeenkomst met dierenartsen heb ik gemerkt dat ze positief gemotiveerd zijn om samen met ons PRRS aan te pakken. Als Coalitie Vitale Varkenshouderij hebben we als doel gesteld om in 2050 Nederland PRRS-vrij te krijgen. Dat pakken we samen met Royal GD op en we gaan de aanpak borgen in het ketenkwaliteitssysteem Holland Varken. Als eerste stap beginnen we met een nulmeting bij de voorlopersgroep en daarna een brede uitrol van het PRRS-plan. Alle varkenshouders moeten uiterlijk 2025 zicht hebben op de status van hun bedrijf en 75 procent van de uitgeleverde gelten en 50 procent van de biggen is dan vrij van PRRS. We merken dat varkenshouders positief staan tegenover dit plan, maar we kunnen dit niet zonder een goede samenwerking met de dierenartsen. We zullen veel hobbels tegenkomen de komen jaren. Maar als we er samen achter gaan staan moet dit zeker lukken.’

Tamara Vandersmissen, Regiodierenarts Diergezondheidszorg Vlaanderen:

‘Het belangrijkste is dat dierenartsen dezelfde boodschap brengen, namelijk dat PRRS-eradicatie mogelijk is. ‘Van varkenshouders horen we wel eens dat ze niet meer goed weten hoe, en of ze PRRS moeten aanpakken. Van tien dierenartsen hoor je elf meningen, zeggen ze dan. In het kader van de aanpak is het nodig dat alle dierenartsen dezelfde boodschap uitdragen om zo PRRS in de varkenssector uit te bannen. De concrete aanpak kan wel verschillen en moet passen bij het specifieke bedrijf. De aanpak van PRRS start met goed monitoren en het kritisch bekijken van de bioveiligheid. Blijkt bijvoorbeeld dat biggen al op zeer jonge leeftijd positief zijn, dan is waarschijnlijk je zeugenstapel niet stabiel. PRRS aanpakken is vooral de risico’s op introductie en versleping binnen je bedrijf beperken. Besteed daarom veel aandacht aan je gelten en zorg voor PRRS-vrij sperma. Kijk naar de looplijnen en het scheiden van materialen en leeftijden. De vaccinatieschema’s van zeugen en gelten zijn onderdeel van de aanpak, maar niet het startpunt.’

Nico Wertenbroek, Varkensarts MSD Animal Health:

‘Met goede randvoorwaarden en een goed vaccin kun je nu al PRRS-vrije biggen leveren en zelfs PRRS-vrij worden. ‘Met alleen een vaccin kun je een bedrijf niet vrij van PRRS maken. Maar als je de beperkende factoren weghaalt, kan het wel. Het PRRS-vrij maken is dan een onderdeel van een groter plan van aangepast management, maatregelen en structuur in het bedrijf, waaronder maatregelen op het gebied van de biosecurity. Samen met de inzet van het Porcilis PRRS-vaccin zijn de afgelopen jaren meerdere bedrijven PRRS-vrij geworden. Het hoeft dus niet tot 2050 te duren voordat de varkenshouders de voordelen van PRRS-vrije varkens kunnen ervaren. Op korte termijn is het zeker haalbaar om PRRS-vrije biggenstromen te leveren. Dat kan als de externe en vooral ook interne biosecurity op het bedrijf goed voor elkaar zijn. Dus goed gescheiden diergroepen bijvoorbeeld. Bij het vaccineren van de zeugen en biggen verdient de naaldloze vaccinatie de voorkeur. Bij het gebruik van de naald is wisselen per toom biggen noodzakelijk.’