Laurens Hoedemaker: 'Onze vleessector verdient waardering'

Begin januari 2021 werd bekend dat Laurens Hoedemaker de voorzittersrol bij de Centrale Organisatie voor de Vleessector (COV) en de Vereniging voor de Nederlandse Vleeswarenindustrie (VNV) per 1 juli zou overnemen van Jos Goebbels. 'Mijn doel is de belangenverenigingen nog beter te laten functioneren en goed te positioneren omdat de vleessector een mooie en essentiële sector is.'

U bent niet in een gespreid bedje terechtgekomen?

'Afgelopen twee jaar is er veel gebeurd in de vleessector. Corona had flinke gevolgen voor de arbeidsprocessen in de vlees- en vleeswarenbedrijven, maar ook voor de afzet van producten. De uitbraak van Afrikaanse varkenspest in Duitsland had en heeft een stevig effect op de Nederlandse varkensvleesproductieketen. Als belangenvereniging is het zoeken naar de juiste balans om leden in zulke hectische tijden goed te bedienen. Werken aan ambities voor de langere termijn komt dan even onder druk te staan.'

Kan de gaspedaal weer dieper worden ingedrukt?

'De sector heeft ingespeeld op corona en de Afrikaanse varkenspestsituatie in Duitsland. De verwachting is dat de verspreiding van het AVP-virus onder wilde zwijnen bij onze oosterburen binnen een half jaar onder controle is. Dan nog zal het zo'n vijf jaar duren voordat Duitsland AVP-vrij is en de positieve effecten doorwerken op de Europese afzetmarkt.'

Afrikaanse varkenspest is het zwaard van Damocles?

'Het binnenhalen ervan, ook als het maar één wild zwijn betreft, zou een enorme dreun betekenen voor de Nederlandse varkensvleesproductieketen. Alle ketenpartijen, belangenorganisaties en de overheid zijn zich daarvan bewust en spannen zich al jarenlang in om dat virus buiten de landsgrens te houden.

'Toch is meer actie nodig. Het is essentieel dat er echt een nulstandbeleid wordt gehandhaafd voor wilde zwijnen buiten de aangewezen leefgebieden Veluwe en Meinweg/Meerlebroek. Wij vinden dat de landelijke overheid die taak weer terug moet nemen van de provincies. De belangen zijn gewoonweg te groot.'

Blijft het dringen op de interne EU-varkensvleesmarkt?

'Daar moeten we rekening mee houden. Ook verdere opkomst van voedselnationalisme is een risico. Varkensvleesproductie volgens het vijf keer D-principe in Duitsland is een extra barrière voor afzet van Nederlands varkensvlees bij Duitse retailers. Daarom is het o zo belangrijk dat we in Nederland het meest welzijnsvriendelijke, duurzaam geproduceerde en best geborgde varkensvlees leveren.

'Door ons positief te onderscheiden en goed te positioneren gaan ook andere importerende landen ons zien en behandelen als preferred supplier.'

Hoe ziet u dat?

'Ongeveer een kwart van het in Nederland geproduceerde varkensvlees wordt hier verkocht in supermarkten, via slagers en langs andere afzetkanalen. Let wel, die 25 procent zijn met name die delen die we in Nederland lekker vinden, zoals haasjes en karbonades. Daarom is het belangrijk dat varkens in ons land zoveel mogelijk in ketenconcepten worden geproduceerd en tenminste voorzien zijn van het Beter Leven-keurmerk. Alle delen van het varken die we in Nederland consumeren zijn dan optimaal tot waarde te brengen.

'Als retailers extra eisen stellen, zoals 'vrij van soja uit regio's waar oerwouden worden gekapt', dan wordt dat in de markt opgepakt. Door de lat in eigen land hoog te leggen, kunnen we ons met het Holland Varken in het buitenland positief onderscheiden. Zo worden we voorkeursleverancier met aantoonbaar geborgd varkensvlees van topkwaliteit.'

Het Beter Leven-criterium voor de maximale bedrijfsomvang is daarvoor toch belemmerend?

'We willen regelmatig om tafel met de Dierenbescherming om over die criteria te spreken. Voor het welzijn van het individuele varken maakt het echt niet uit hoe groot het bedrijf is, het gaat vooral om de kwaliteit van de huisvesting en de bedrijfsvoering. Het is goed om over dat soort zaken constructief met elkaar te overleggen.'

De markt doet zijn werk?

'Samen kunnen we een meerprijs creëren voor het Nederlandse varkensvlees. Een deel daarvan komt bij de boeren, zodat die een eerlijke prijs voor hun varkens ontvangen. Voor duurzame ontwikkelingen op het gebied van welzijn en milieu is echt geen vleesbelasting of andere bureaucratische rompslomp nodig. Uit onderzoek in opdracht van het ministerie van LNV blijkt een vleesbelasting ingewikkeld en niet effectief. Gelukkig lees ik er niets over in het nieuwe regeerakkoord.'

De vleessector heeft een communicatieprogramma om het produceren en het consumeren van vlees in het juiste perspectief te plaatsen. De boodschap aan het publiek en de politiek: de Nederlandse vleessectoren hebben een belangrijke maatschappelijke rol en het is goed om voor vlees te kiezen. Bij de meeste consumenten is er draagvlak voor de veehouderij. Het politieke sentiment in Nederland is echter anders. Laurens Hoedemaker: 'We gaan zorgen dat alle fracties in de Tweede Kamer beschikken over de juiste informatie en voeren het gesprek over vlees en de productie ervan positief.'

Biedt de brexit nog kansen?

'Het Verenigd Koninkrijk is een dichtbijmarkt die helaas verder weg is komen te liggen. Het blijft een interessante afzetmarkt voor bacon. Wel zal de administratieve afhandeling vlotter en soepeler moeten verlopen en dienen er goede handelsafspraken te worden gemaakt.'

Hoe ziet u de rol van China?

'China is een afzetmarkt waar de voor ons minder courante delen van varkens worden gewaardeerd. De 1,4 miljard Chinezen vinden snuitjes, poten en staarten een delicatesse. Die varkensdelen brengen op die enorme markt het meeste op. Uitvoer naar China en andere landen in Zuidoost-Azië draagt stevig bij aan een duurzamere en meer circulaire varkensvleesketen in Nederland. Dat besef mag in 'Den Haag' nog wel een impuls krijgen.
'De Chinese consumptie van delen die wij hier niet op het menu hebben staan, is uiteraard ook veel wenselijker dan hoogwaardige dierlijke eiwitten verwerken in huisdiervoeders of tot mineralenproducten voor bijvoorbeeld de kunstmestindustrie of wegenbouw.'

Hoe gaat de handel met China zich bewegen?

'Het hebben en onderhouden van goede relaties met Chinese overheden, voedselautoriteiten en afnemers is erg belangrijk voor het op gang houden van handelsstromen. Corona heeft dat belemmerd. Ik hoop snel naar China te kunnen reizen om er persoonlijk kennis te maken en op basis van het innovatieve kwaliteitsprogramma Holland Varken het goede verhaal van de Nederlandse varkensvleesketens te vertellen.'

Wat gaat de varkensvleessector in 2022 doen?

'Slim samenspel in onze vleesketen gaat veel moois opleveren. Veel ontwikkelingen beginnen in de Coalitie Vitale Varkenshouderij. Met Holland Varken gaan we een nog betere kwaliteitsbasis voor Nederlands varkensvlees neerzetten. Die gaan we borgen met blockchaintechnologie. We delen meer en betere informatie in de keten met behulp van elektronische oormerken en zetten meer in op ketenconcepten. In de slachterijen combineren we camerabeelden met kunstmatige intelligentie.

'Organisaties zoals de COV/VNV, de Producenten Organisatie Varkenshouderij, Vee&Logistiek Nederland weten elkaar te vinden. Het is hoog tijd dat we samen publiek en politiek duidelijk maken dat vlees eten gezond en duurzaam is.'