'Bezig zijn met bezigheidsmateriaal'

Toch vind ik bezigheidsmateriaal een mooie term en ik gebruik die dan ook graag. Maar waar moet het varken zich dan eigenlijk mee bezighouden?

Van nature heeft het varken de drang om zich een groot deel van de dag bezig te houden met wroeten en verkennen. Dit gedrag zit in de aard van het varken ingebakken. In de natuur zoekt het varken in de grond naar wormen, insecten, wortels enzovoorts. Daarmee krijgt het varken voedingsstoffen binnen zoals vezels, vitaminen, eiwit en mineralen. Een big in de natuur gaat enkele dagen na zijn geboorte al wroeten. Je ziet dit gedrag ook bij biggen in het kraamhok en bij gespeende biggen, als ze met hun neus over de vloer heen en weer gaan om het hok te verkennen en om op zoek te gaan naar voedsel. Ook al krijgen ze een uitgebalanceerd voer, de behoefte aan wroeten blijft.

Zeugen die gaan werpen, hebben de natuurlijke drang om zich bezig te houden met het maken van een nest. 12 tot 24 uur voor het werpen wordt de zeug onrustig. Ze probeert te wroeten en wil nestmateriaal verzamelen.

In de praktijk kan er wat mij betreft wel meer aandacht zijn voor het bezigheidsmateriaal van varkens. Ik sluit af met een paar weetjes. Hopelijk stimuleert deze blog uw aandacht hiervoor in de praktijk.

1. Tussen levensweek 1 en 12 komen met regelmaat melktanden en -kiezen door bij biggen. Het melkgebit van een jonge big is in de eerste levensweken en maanden dus volop in ontwikkeling. Het is goed om kauwbaar materiaal aan te bieden vanwege de extra kauwbehoefte van de biggen bij het doorkomen van de melkkiezen.

2. Zeugen rond het werpen nestmateriaal zoals stro of een jutezak geven leidt tot een korter geboorteproces, minder doodgeboren biggen en een betere biestvoorziening, puur doordat de zeug minder stress heeft.

3. Het wroeten, spelen, verkennen en eten van met name ruwvoer is zo goed voor het varken dat het zichzelf beter kan verweren tegen ziekten zoals PRRS en APP. Dat is wetenschappelijk aangetoond.

Het is niet altijd gemakkelijk in de moderne huisvestingssystemen, maar er zijn diverse praktische creatieve oplossingen mogelijk voor ruwvoerverstrekking en het aanbieden van bezigheidsmateriaal.

Karien Koenders
Dierenarts & adviseur gezondheidsprogramma's en Veterinair manager van laboratorium Merefelt