Acute PIA verdwijnt door Porcilis Lawsonia

Adriaan van Walderveen is al 35 jaar dierenarts en heeft al die tijd te maken gehad met PIA op de varkensbedrijven die hij begeleidt. 'Vroeger was dat betrekkelijk goed onder controle te houden door antibiotica door het voer te doen, maar sinds dat logischerwijze niet meer is toegestaan, was het zoeken naar een goed antwoord. Hygiëne is belangrijk, net als goed voer. Maar het is niet gelukt om PIA de kop in te drukken.'

Het vaccin Porcilis Lawsonia van MSD Animal Health lijkt wel de oplossing te zijn. In november 2019 kon Van Walderveen al bij drie varkensbedrijven starten met proefvaccinaties. Dat leverde veel positieve effecten op. 'Meerdere klanten met PIA-problemen zijn al overgestapt op deze vaccinatie. We hebben nu in onze praktijk een succesvol antwoord op het probleem van acute PIA', stelt de dierenarts.

Case 1: gesloten varkensbedrijf

Dit bedrijf kampt al jarenlang met problemen door PIA. De uitval door acute PIA is 1 tot 1,5 procent. Er is van alles geprobeerd. Een ander vaccin had niet het gewenste effect. De varkenshouder is twee keer overgestapt naar een andere voerleverancier in de hoop dat die de oplossing kon bieden. Dat is niet gelukt.

Uit bloedonderzoek bleek dat er doorgaans sprake was van een late infectie met dan direct vrij heftige effecten. Al vanaf 70 of 80 kilo was er uitval door acute PIA. Het bedrijf heeft een hoge biosecurity en voert geen dieren aan. De vleesvarkens behalen een hoge groei, de voeropname loopt op tot wel 3,5 kilo per dag. Daarmee is het risico op PIA ook wat hoger. De varkenshouder wilde graag van de PIA en het bijbehorende medicijngebruik af.

In november is gestart met vaccineren van de biggen. Sindsdien zijn acute PIA en andere PIA-verschijnselen niet meer voorgekomen, op een ronde na toen de vaccinvoorraad op was. Vijf hokken in een afdeling kregen toen geen vaccinatie en vier wel. In de vijf hokken met niet-gevaccineerde dieren brak acute PIA uit met als gevolg vier dode varkens en twaalf bleke achterblijvers. In de vier gevaccineerde hokken waren helemaal geen PIA-verschijnselen.

Het vaccineren pakt positief uit op de resultaten, die al goed waren. De groei lag al op bijna 1.000 gram per dag en is nu 1.050 gram per dag. De voerconversie nam af van 2,32 naar 2,27 en de uitval ging van 1,2 naar 0,5 procent. De voerkosten per kilo groei daalden van 0,609 naar 0,588 euro en het productiegetal steeg van 10,88 naar 13,11. Dus zelfs op een bedrijf met al goede resultaten kunnen ze nog verder omhoog.

Case 2: vleesvarkensbedrijf 1

Op dit bedrijf ontstond er in de startfase vooral bij voerovergangen vaak al wat terugval en diarree. De varkens waren wat bleek en vermagerden. Acute PIA trad op in de laatste weken voor het afleveren. De varkenshouder was vooral de acute PIA helemaal beu. De andere effecten kon hij onderdrukken met medicijnen en toevoegingen aan het voer. Een vaccinatie van 1,50 euro per varken kon bij dit bedrijf al uit als de 2,50 euro extra kosten per varken voor de toevoegingen konden worden weggelaten.

Direct na het vaccineren ging het beter. De start verliep zonder een terugval en er was geen diarree meer. Al na een maand zag de varkenshouder een betere conditie. De voerconversie en de groei zijn beter. Acute PIA heeft hij niet meer gehad. De uitval ligt nu steeds onder de 2 procent. Voorheen zat hij er altijd boven.

'De extra toevoegingen laat de varkenshouder nu weg', zegt Van Walderveen. 'Maar hij blijft wel zorgen voor een goede voersamenstelling. Ook zonder PIA-problemen is sturen op darmgezondheid essentieel voor productie en welzijn.'

Case 3: vleesvarkensbedrijf 2

Op dit bedrijf is een vergelijkende proef uitgevoerd met de PIA-vaccinatie. Het bedrijf werkt volgens de HyCare-methode en heeft de hygiëne, externe en interne biosecurity goed voor elkaar. Iedere afdeling heeft eigen schoeisel en als de varkenshouder een hok in moet, gebruikt hij overschoenen. Toch kampt het bedrijf geregeld met PIA, zoals in de zomer van 2019. De uitval door acute PIA varieerde per afdeling, met incidenten van meer dan 7 procent per afdeling.

Tijdens de proef zijn mestmonsters genomen. Daaruit bleek dat bij de tegen PIA gevaccineerde dieren honderd keer minder PIA-bacteriën in de mest zitten dan bij de niet-gevaccineerde dieren. Het niveau bij de gevaccineerde dieren is nu zo laag dat er nauwelijks nog schade kan optreden door PIA.

Tijdens de proef was er nauwelijks sprake van problemen door acute PIA. Toch verbeterden de resultaten bij de gevaccineerde varkens. De groei steeg van 917 naar 927 gram. De voerconversie daalde van 2,58 naar 2,52 en de uitval ging van 1,02 naar 0,8 procent. Alles bij elkaar leverde het vaccineren een voordeel op van 1,90 euro per afgeleverd varken, ook al waren er geen duidelijke PIA-problemen in de proefperiode.