Circo en PRRS combineren logische keus

Biggen hebben bij de geboorte al een functionerende algemene immuniteit tegen ziekteverwekkers. Al is die nog niet helemaal uitgerijpt. Via de biest krijgen ze er een maternale immuniteit tegen specifieke ziekteverwekkers van hun moeder bij. Die beschermt de biggen in de eerste levensweken en in een enkel geval zelfs maanden tegen bepaalde ziekteverwekkers.

Tegelijk begint een big met het opbouwen van een actieve eigen immuniteit. Dat gaat op jonge leeftijd minder efficiënt. Mede doordat de maternale immuniteit die ze via de biest meekrijgen de opbouw van de eigen immuniteit kan remmen.

Moment van vaccineren

'Het moment waarop je een big het beste kan vaccineren hangt dus af van het moment waarop de maternale immuniteit voldoende laag is', zegt Prüst. 'Daarnaast speelt ook het infectiemoment een rol. Met sommige infecties als E. coli en clostridium komt de big al in het kraamhok in aanraking. Daarom vaccineer je de zeug, zodat de biggen via de biest een goede bescherming krijgen.'

De ervaring van de varkensarts is dat het infectiemoment van ziekteverwekkers als circo en PRRS vaak in de tweede helft van de biggenopfok ligt, vanaf 6 weken leeftijd. Bij mycoplasma is het infectietijdstip doorgaans pas op het vleesvarkensbedrijf. 'Het is belangrijk om dit te weten. Dus moet je goed monitoren via een goede steekproef welke ziekteverwekkers op jouw bedrijf een rol spelen en op welk moment de infectie is.'

Drie tot vier weken voor infectiemoment

Het vaccineren moet drie tot vier weken voor het infectiemoment gebeuren. Die weken zijn nodig om een goede eigen immuniteit tegen de ziekteverwekker op te bouwen. Het lijkt voordelig om het vaccin dan nog eerder toe te dienen, zodat je zeker weet dat je goed zit. Maar zo eenvoudig is dat volgens Prüst niet.

'In de eerste paar dagen na de geboorte wil je het liefst zo min mogelijk aan de biggen doen. De focus moet dan liggen op melkopname en het wennen aan de buitenwereld waar ze met de geboorte plots aan worden blootgesteld', legt Prüst uit. 'En dan worden er ook nog eens biggen overgelegd, wat weer een verandering is. En daarbij: hoe langer je wacht, hoe beter het immuunapparaat van de big is ontwikkeld en hoe kleiner de kans dat de immuniteit van de biest nog nadelig uitpakt.'

Daarom is de stelling volgens de varkensarts ook: vaccineer zo vroeg als het moet en zo laat als het kan. 'Dus tijdig, voordat de biggen besmet raken. En zorg dat het immuunsysteem genoeg tijd heeft gehad om te rijpen en de maternale immuniteit geen roet in het eten gooit.'

Meestal circo en PRRS

Uit de monitoring van de ziekteverwekkers op zeugenbedrijven blijkt doorgaans dat zowel circo als PRRS een probleem is bij de gespeende biggen. Mochten de infecties al in de kraamstal spelen, dan is het verstandig om het probleem eerst bij de zeugen aan te pakken.

Omdat circo en PRRS vooral bij de gespeende biggen spelen, laat marktonderzoek dan ook zien dat in Nederland 91 procent van de zeugenhouders de biggen vaccineert tegen circo en 47 procent tegen PRRS.

Niet te dicht bij speenmoment vaccineren

Zoals eerder genoemd is het infectiemoment meestal rond week 6 tot 8. 'Het betekent dat je vanaf week 2 kunt gaan vaccineren tegen beide ziekteverwekkers', aldus de varkensarts. 'Wat later kan ook nog, maar niet te dicht bij het moment van spenen. Spenen is nu eenmaal een stressmoment, hoe goed je het ook doet, en dat heeft nadelen voor de opbouw van de immuniteit. Dus wederom geldt: vaccineer zo vroeg als het moet maar zo laat als het kan.'

Circo en PRRS zijn de twee schadelijkste virusinfecties in de varkenshouderij. Daarom is het volgens Prüst logisch om die centraal te stellen in de vaccinatiestrategie. Een eventuele vaccinatie tegen mycoplasma kan hieromheen worden gepland en worden afgestemd op de behoefte van het bedrijf.

Nieuw combivaccin

Voor het vaccineren tegen circo en PRRS heeft Boehringer sinds kort een toelating voor een goede optie. Het levende PRRS-vaccin is op te lossen in het circovaccin Flex CircoPRRS. Met dit combivaccin zijn de biggen met een shot van 1 milliliter tegen beide belangrijke ziekteverwekkers te vaccineren. Drie weken later zijn ze beschermd.

Doordat dit combivaccin een veilig en effectief adjuvans heeft, hebben de biggen weinig tot geen bijwerkingen hiervan. Ze zullen na het vaccineren gewoon door blijven drinken en de kans op kraamstalberigheid van de zeug is hierdoor ook klein.

Arbeisgemak

Het gebruik van Flex CircoPRRS betekent een flink stuk arbeidsgemak omdat met één toediening twee vaccins zijn te geven. Het toedienen kan met de naald of naaldloos met de FreVAX. Zeugenhouders kunnen kiezen welke methode het beste bij hen past. Een voordeel van FreVAX is dat een aantal zaken automatisch wordt geregistreerd, waardoor het vaccinatieproces kan worden gemonitord.

'Met beide methoden zijn de biggen goed beschermd als je met aandacht werkt', stelt Prüst. 'Want aandacht besteden aan het vaccineren moet natuurlijk altijd. Je investeert als zeugenhouder een flink bedrag in vaccinaties. Daar ga je dan toch ook nauwkeurig en bewust mee om.'