Tien dagen minder hittestress met ventilator bij kraamzeugen

Van Den Broeke vertelde over het onderzoek met de ventilatoren toen de regen tijdens het Cool Energy Event in het Belgische Melle op 18 juni nog met bakken uit de hemel kwam. Op het Ilvo lopen in het kader van het project 'CoolPigs' nog meer onderzoeken waar onderzoekers Van den Broeke en Lotte De Prekel bij betrokken zijn.

Het gebruik van de ventilatoren is eenmalig tijdens een ronde van 35 dagen – week voor werpen tot en met spenen – in de zomer getest. Uit deze eerste test blijkt al wel dat de zeugen veel minder last hebben van de hitte door het gebruik van de ventilatoren. De temperatuur in de afdeling daalt met zo'n 2 graden. Dat heeft effect op de lichaamstemperatuur, de ademhalingsfrequentie en de hittestressscore bij de zeugen. Deze zomer wordt het onderzoek verbreed naar zes praktijkbedrijven gedurende meerdere rondes.

Vleesvarkens

De Prekel heeft het effect van nevelkoeling in de vleesvarkensafdeling onderzocht. In dit onderzoek werd de staltemperatuur met 2,5 graden verlaagd op warme dagen ten opzichte van eenzelfde controleafdeling. Daarbij werd er wel op gelet dat de luchtvochtigheid in de afdeling niet te veel opliep. De verneveling werd daarom uitgezet als de relatieve luchtvochtigheid in de afdeling boven de 80 procent kwam.

Door de stijgende luchtvochtigheid was het koeleffect op basis van de temperature humidity index (THI), de combinatie van temperatuur en luchtvochtigheid, kleiner dan verwacht. Dat is waarschijnlijk de reden dat de nevelkoeling voor de prestaties van de varkens in dit onderzoek geen bewezen effect had.

Voor vleesvarkens beginnen de eerste tekens van hittestress bij een THI van 75. Die wordt bereikt bij 27 graden en 60 procent relatieve luchtvochtigheid (RV) of 25 graden en 80 procent RV. Bij 28 graden en 80 procent RV is de THI 79 en is er al sprake van gevaar voor hittestress. Bij een THI van 84 is er groot gevaar voor hittestress. Deze THI wordt bereikt bij 31,5 graden en een RV van 80.

Nevel beter verdelen

De Prekel verwacht dat bij een betere verdeling van de nevel het koeleffect groter is. Dat kan bijvoorbeeld in combinatie met ventilatoren in de afdeling of door de koeling niet in de afdeling zelf, maar in de kanaalventilatie te plaatsen. Dat wordt deze zomer nog onderzocht.

Verder is op negen varkensbedrijven het effect van verschillende koelsystemen onderzocht (binnentemperatuur van de afdeling op dierniveau ten opzichte van de buitentemperatuur). Ook hier viel het effect van alleen vernevelen wat tegen. De temperatuurverlaging die werd gemeten, lag tussen de 1,4 en 4,4 graden. Maar het effect op de THI is met hooguit twee punten niet zo groot omdat de luchtvochtigheid toeneemt. Ventilatoren in de afdeling gebruiken in plaats van verneveling heeft vrijwel hetzelfde effect omdat hierbij de lucht niet vochtiger wordt.

Bij gebruik van een droge koelinstallatie (airco of chiller) is er een temperatuurverlaging van ruim 3 graden gemeten. Omdat de luchtvochtigheid niet verandert, heeft dit een goed effect op het verlagen van de THI. Een combinatie van maatregelen werkt het beste, blijkt uit de metingen op een bedrijf waar een koeling in de vloer van het kraamhok ligt en er gebruik werd gemaakt van nevelkoeling in de kanaalventilatie. De te bereiken temperatuurverlaging was hier ruim 5 graden.