Blog

'Afrikaanse varkenspest en selectief ruimen'

Economie Jan Merks 14 nov 2024 om 08:30uur

In China is Afrikaanse varkenspest (AVP) nog dagelijks een grote bedreiging voor elk varkensbedrijf. Weliswaar geldt ook daar een meldingsplicht voor bedrijven met (verdenkingen van) AVP, maar omdat de Chinese overheid geen economisch passende vergoedingen geeft voor geruimde varkens zijn er weinig meldingen. Een effectief vaccin is nog steeds niet beschikbaar, maar selectieve ruiming lijkt te werken.

Het AVP-virus staat niet alleen bekend als zeer dodelijk, maar ook om de lange tijd dat het virus aanwezig blijft in kadavers en zelfs in het vlees van besmette varkens. Daarbij komt dat de besmettingsroute van AVP niet enkel meer lijkt te lopen via varken-varkencontact zoals in Afrika. Er zijn steeds meer aanwijzingen dat het virus ook via materialen en zelfs voor korte afstanden via de lucht kan worden overgedragen. Min of meer vergelijkbare ervaringen als we in 1997/1998 hadden in Nederland met de klassieke variant van het varkenspestvirus.

Een groot aantal Chinese varkensbedrijven neemt dan ook biosecuritymaatregelen die veel strenger en stringenter zijn dan welk ander varkensbedrijf in de westerse wereld dan ook. Maar omdat tegelijkertijd besmette varkens worden geslacht en hun vlees overal in China wordt geconsumeerd – omdat het geen enkel gezondheidsrisico heeft voor de mens – ligt het AVP-virus letterlijk op elke straathoek op de loer.

Als zich een besmetting op een varkens(fok)bedrijf voordoet met een goede biosecurity, betreft het vaak één of slechts enkele varkens. Om de rest van de varkensstapel te redden worden direct op het bedrijf alle varkensverplaatsingen stilgelegd en blijft het personeel in de eigen stal. Bovendien wordt alles continu grondig ontsmet en vindt selectieve ruiming plaats. Vroege identificatie van AVP via een PCR-test en snelle systematische ruiming van besmette varkens en stalgenoten, blijkt in de praktijk van Aziatische varkensbedrijven in veel gevallen effectief te zijn.

De eerste wetenschappelijke publicaties zijn inmiddels verschenen over selectieve ruiming, ook wel 'tooth extraction strategy' genoemd. Maar het is nog geen officieel erkende strategie. Zolang er nog geen goed werkend vaccin is, lijkt dit een strategie te zijn die we ook in Europa niet moeten vergeten in het licht van dierenwelzijn. Want een grote uitbraak van AVP in Europa zal niet alleen de varkenshouderij treffen, maar ook weer olie zijn op het vuur van de tegenstanders van de intensieve varkenshouderij.

Jan Merks
Onafhankelijk adviseur in China