'Polderen of resultaatgericht aanpakken'
Van fouten maken en risico's nemen kun je veel leren. Een leven lang leren kennen we allemaal. Het leerproces is heel verschillend van persoon tot persoon en daar staan we meestal niet bij stil als we ervaringen uitwisselen. Ook in overleg tussen overheid, bedrijfsleven en ngo's worden die verschillen niet onderkend. Redenen die aangedragen worden om hun doelen te halen, voeden ze met hun verschil in inzichten.
Vaak heb ik hier al de grote verschillen in aanpak van Afrikaanse varkenspest en covid door de Chinese overheid versus Westerse wereld genoemd. Het blijft verbazingwekkend dat er op deze kleine aarde zulke grote verschillen in inzicht bestaan, maar die leiden wel heel gemakkelijk tot het veroordelen van elkaar. In Nederland zijn we gewend aan overleg en inzichten en argumenten uitwisselen, om via het bekende poldermodel tot een beslissing te komen.
Dat is vrij uniek in de wereld. Zoiets werkt goed in een klein land waar eeuwenlang de zee de belangrijkste vijand was. Maar helaas hebben we ook de ervaring dat dit poldermodel regelmatig leidt tot compromissen die de oorzaak van het probleem niet aanpakken.
Ik heb het gevoel dat dit laatste ook speelt bij Afrikaanse Varkenspest (AVP). Een dreiging die heel langzaam steeds dichterbij komt, maar die te weinig aandacht krijgt. Weliswaar wordt er op verschillende plekken in de wereld gewerkt aan AVP-vaccins, maar als AVP daadwerkelijk hier komt is het leed voor de varkenshouderij niet te overzien. De Nederlandse overheid zal dan heel gemakkelijk de schuld leggen bij de varkenshouders zelf. De Nederlandse varkenshouderij zal dus zelf alles-op-alles moeten zetten om AVP ver buiten de Nederlandse grenzen te houden.
Oudere varkenshouders weten nog wat het betekent om hun bedrijf besmet te zien worden met MKZ of Klassieke Varkenspest. Veel van die ervaringen zijn verloren gegaan omdat betreffende ondernemers hebben moeten stoppen. De jongere generatie is zich wel bewust van de risico's maar heeft geen of weinig ervaring met veewetziekten.
Daarom pleit ik voor een resultaatgerichte aanpak door de varkenssector zelf om AVP buiten de deur te houden. Zonder dat heeft de politiek binnen afzienbare tijd een handvat om de varkenshouderij zeer sterk te reduceren zonder dat dit de overheid veel geld kost.
Jan Merks
Onafhankelijk adviseur in China